زمین شیمی عناصر HFSE (عناصر بی تحرک) و عناصر اصلی تشکیل دهنده کانسار گل گهر سیرجان
  •   آرشیو : نسخه پاییز و زمستان 1402
  •   کد پذیرش : 1276
  •   موضوع : زمین شناسی
  • نویسنده/گان : | رضا جلیلی، سید مهران حیدری، علیرضا الماسی
  •   زبان : فارسی
  •   نوع مقاله : پژوهشی
  •   چکیده مقاله به فارسی : معدن گل گهر در جنوب غربی شهرستان سیرجان و در حاشیه زون دگرگونی-ماگمایی سنندج-سیرجان واقع شده است. معدن گل گهر درون کمپلکس دگرگونی گل گهر به سن احتمالی پرکامبرین- پالئوزوئیک زیرین قرار دارد. کانه اصلی این معدن مگنتیت است و هماتیت به صورت ثانویه از اکسیداسیون مگنتیت با مقادیر کمتر ایجاد شده است. متوسط مقدار آهن گلگهر 2/57 درصد می باشد.
    بین کانسنگ های آهن منطقه، همبستگی های متغیری بین عناصر اصلی وجود دارد.متوسط غلظت Fe2O3 در نمونه‌های مگنتیتی معدن شماره 1 گل گهر 4/86 درصد وزنی می باشد و میزان SiO2 در کانسنگ¬های آهن به طور میانگین 86/3 در صد وزنی می باشد. SiO2 دارای همبستگی منفی و قوی با Fe2O3 (76/0- =r) در گمانه 3117 و همچنین SiO2 دارای همبستگی منفی با Fe2O3 (76/0- =r) در گمانه شماره 120 می باشد. به عبارت بهتر مقدار SiO2 در کانسنگ ها با افزایش عیار آهن کاهش می‌یابد. این روند معکوس نشان دهنده شرايط تبلور مگنتيت از ماگما، حذف آهن از ماگما و وارد شدن آن به فاز سيال تأخيري است. در نتيجه ماگما از آهن تهي شده است. به بیان دیگر، فازهای سیلیسی و آهن دار به صورت فازهای جداگانه عمل نموده و هر کدام تشکیل ترکیبات مستقلی از جمله آهن و سیلیس ثانویه را داده¬اند. چنین فرضیه ای با مشاهدات صحرایی که اثبات کننده حضور رگه ها و ریز رگچه های سیلیسی در کانسنگ می باشند، قابل تأیید می باشد. با توجه به بررسی تغییرات اکسیدهای عناصر اصلی در طول عمق کانسنگ های آهن مورد مطالعه در گمانه ها گفتنی است که بالاترین مقدار اکسید آهن در کانسنگ ها در عمق 1/373 متری بوده و برابر با 3/93 درصد وزنی می باشد و کمترین مقدار آن نیز در عمق 5/205 متری در گمانه شماره 120 و برابر با 5/71 درصد وزنی می باشد و تغییرات SiO2 دارای بیشترین مقدار در عمق 7/205 متری در گمانه شماره 120 برابر با 6/10 درصد وزنی می باشد.
  •   لیست منابع : [1] افتخارنژاد، ج.، 1359. تفکیک بخش‌های مختلف ایران از نظر وضع ساختمانی در ارتباط با حوزه¬های مختلف. نشریه نفت ایران 82، 19-26.
    [2] حلاجی، ا.، 1370. مطالعه کانی‌شناسی عناصر کمیاب و منشا کانسار گل گهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه زمین-شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران، 179ص.
    [3] سبزه¬ئی، م.، افروز، ع.، 1374.کالبد زمین‌شناختی کانسار سرب و روي چاه تلخ (سعید آباد) سیرجان و ارائه برنامه اکتشاف نیمه تفضیلی و تفضیلی آن و پی‌جویی سراسري سرب و روي ایران. وزارت صنایع و معادن و فلزات، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر.
    [4] عسگری، م.، 1387. بررسی توزیع ابعادی، نوع درگیری و خصوصیات کانی‌شناسی کانسنگ و باطله در معدن شماره 1 مجتمع سنگ آهن گل‌گهر. پایان نامه کارشناسی ارشد گروه مهندسی معدن دانشگاه آزاد اسلامی شیراز، 152 ص.
    [5] Alavi, M., 1994. Tectonics of the Zagros orogenic belt of Iran: new data and interpretations. Tectonophysics 229, 211–238.
    [6] Bajwah Z.U., Secombe P.K., Offler R., 1987. Trace element distribution, Co: Ni ratios and Genesis of the Big Cadiairon–copper deposit,New South Wales, Australia. Mineralium Deposita 22, 292–300.
    [7] El habaak, G.H., 2004. Pan African skarn deposits related to banded iron formation UM–Nar area, Central eastern desert, Egypt. Journal of African Earth Science 35, 199–221.
    [8] Fazlnia, A., Moradian, A., Rezaei, K., Moazzen, M., and Alipour, S., 2007. Synchronous Activity of Anorthositic and S-type Granitic Magmas in Chah-Dozdan Batholith, Neyriz, Iran: Evidence of Zircon SHRIMP and Monazite CHIME Dating Journal of Sciences, Islamic Republic of Iran 18(3): 221-237.
    [9] Frietsch, F., Perdahl, J.A., 1995. Rare earth elements in apatite and magnetite in Kiruna-type iron ores and some other iron ore types. Ore Geology reviews 9, 489–510.
    [10] Jenner, G.A., 1996. Trace element geochemistry of igneous rocks: geochemical nomenclature and analytical geochemistry, In: Applications for Massive Sulfide Exploration Short Course Notes, Geological Association of Canada, 12, 51–77.
    [11] Kupeli, S., 2010. Trace and rare earth element behavior during alteration and mineralization in the Attepe iron deposits (Feke-Adana, southern Turkey). Journal of Geochemical Exploration 105, 51–74.
    [12] Mckenzie, R.M., 1980. The adsorption of Pb and other heavy metals on oxides of Mn and Fe. Australian Journal of Soil Reviews 18, 61–73.
    [13] Nystrom, J.O., Henriquez, F., 1995. Magmatic feutures of iron ore of the kiruna type in the Sweden. Geoderma V.74, p.21-35.
    [14] Robb, L., 2005. Introduction to ore-forming processes. Blackwell publishing.
    [15] Shaw, D.M., 1964. Interpretation Geocheique des elements en trace dans Lesroches crisallines, Masson, Paris.
    [16] Sparks, D.L., 1995. Environmental soil chemistry. Academic Press, New York, 267p.
    [17] Taylor, S.R., 1965. The application of trace element data to problems in petrology, in physics and geochemistry ofearth 6,133-213. tetrad effect: evidence from the Shuiquangou alkaline syenite complex, Hebei Province, China. Chinese Science Bulletin 55, 2684–2696.
    [18] Williams, P. J., Barton, M. D., Johnson, D. A., Fontbote, L., De Haller, A., Mark, G., Yamamoto, K., Itoh, N., Matsumoto, T., Tanaka, T., Adachi, M., 2004. Geochemistry of Precambrian carbonate intercalated in pillows and its host basalt: implications for the REE composition of circa 3.4 Ga seawater. Precambrian Research 135, 331–344.
  •   کلمات کلیدی به فارسی : مگنتیت؛ تشکیل آهن؛ گل گهر؛ عناصر اصلی؛ سیرجان
  •   چکیده مقاله به انگلیسی :
  •   کلمات کلیدی به انگلیسی :
  •  صفحات : 1-14
  •   دانلود فایل ( 1.60 MB )