پتروگرافی و ژئوشیمی سنگ های ولکانیکی پلیوکواترنر غرب میاندوآب، آذربایجان غربی
  •   آرشیو : نسخه پاییز و زمستان 1402
  •   کد پذیرش : 1277
  •   موضوع : سایر شاخه ها
  • نویسنده/گان : | پرویز قادری، سید جمال شیخ ذکریایی
  •   زبان : فارسی
  •   نوع مقاله : پژوهشی
  •   چکیده مقاله به فارسی : منطقه مورد مطالعه، در غرب ورقه ی 1:100000 میاندوآب، واقع در استان آذربایجان غربی، قرار دارد و از لحاظ زمین ساختاری، جزء پهنه ی ساختاری سنندج – سیرجان می باشد. فنوکریست های این سنگ ها شامل اولیوین، کلینوپیروکسن و بلورهای پلاژیوکلاز هستند که عموما در یک زمینه ی شیشه ای با ترکیب تیتانومگنتیت و تیتانواوژیت قرار دارند. این سنگ های متاآلومین ترکیبی از بازالت تا آلکالی بازالت و تراکی بازالت از خود نشان می دهند و از نظر سری، سرشتی آلکالن و شوشونیتی دارند، همچنین در نمودارهای تعیین محیط تکتونیکی، محیط های درون صفحه ای با ژنز و گسترش آنها همخوانی دارد. بر اساس مطالعات ژئوشیمی، نرخ ذوب بخشی برای سنگ های مورد مطالعه حدود 1 – 5 درصد می باشد و رویداد ذوب در محدوده ی گارنت – اسپینل لرزولیت انجام شده است. این سنگ ها در نتیجه ذوب بخشی یک گوه گوشته ای غنی شده در بالای زون فرورانشی، مرتبط با فرورانش مايل نئوتتيس به زير پهنه سنندج - سیرجان و در یک محیط درون صفحه ای (WPB) ایجاد شده اند و در اثر عملکرد گسل هاي عميق تکامل حاصل کرده اند. سنگ های منطقه مورد مطالعه در نمودارهای الگوی عناصر نادر خاکی نرمالیز شده به کندریت از عناصر LREE, LILE غنی‌شدگی و از عناصر HREE, HFSE تهی شدگی نشان می‌دهند. غنی شدگی LREE نسبت به HREE به دلایلی همچون، آلايش پوسته اي، درجه پایین تبلور بخشی، تجمع ناهماهنگ فنوكريست ها و همچنین عمیق زیاد ذوب بخشی در این بازالت ها می باشد.
  •   لیست منابع : [1] Middlemost, E.A.K (1985) The basalt clan. Earth Science Review. 11, 337-364.
    [2] معین وزیری، ح، 1377، دیباچه¬ای بر ماگماتیسم ایران. انتشارات دانشگاه تربیت معلم 440ص.
    [3] افتخارنژاد، ج، 1359، تفكيك بخش¬هاي مختلف ايران از نظر وضع ساختماني در ارتباط با حوضه¬هاي رسوبی. نشریه¬ نفت، شماره 82، 19ص.
    [4] Stocklin, J (1968) Stractural history and tectonics of Iran. a review. AAPG Bulletin 52 1229-1258.
    [5] Moberly, R. & Campbell, J. F 1984 Hawaiian hotspot vocanism mainly during geomagneticnormal intervals Geology.12, 63 – 459.
    [6] قاسمی، ح.الف، درخشی، م، (1387)، کانی¬شناسی، ژئوشیمی و نقش فرایند جدایش مکانیکی بلورهای اولیوین در تشکیل سنگ¬های آذرین پالئوزوییک زیرین منطقه شیرگشت، شمال غرب طبس، ایران مرکزی. مجله بلور شناسی و کانی¬شناسی ایران، شماره 2 ص 207-224.
    [7] Lameyre, J (1966) Leucogranites et muscovitisation dans le Massif Central frangcais. Ann. Sci. Univ. Clermont-Ferrand, 29: 264pp.
    [8] Sluggett C. L (2003) Quaternary alkaline and calc-alkakine basalts in southern British Colombia: Mixed signals from mantle sources above the southern edge of the juan de fuca – pacific slab window. Master of Science, university of British Colombia, 164 p.
    [9] Ayalew, D., Barbey, P., Marty, B., Reisberg, L., Yirgu, G. and Pik, R (2005) Source, genesis and timing of giant ignimbrite deposits associated with Ethiopian continental flood basalts. Geochim. Cosmochim. Acta 66, 1429–1448.
    [10] Arai S, Takada S, Michibayashi K, Kida M (2004) Petrology of peridotite xenoliths from Iraya Volcano, Philippines, and its implication for dynamic mantle-wedge processes. J Petrol 45:369–389.
    [11] Schandl, E.S., Gorton, M.P (2002) Application of high field strength elements to discriminate tectonic setting in new environments. Econ. Geol 97, 629–642.
    [12] Kretz R (1983) Symbols for rock-forming minerals. American mineralogist 68, no. 1-2 277-279.
    [13] Cox K.G., Bell J.D., Pankurst R.J (1979) The interpretation of Igneous rocks. Londan,Unwin – Hyman Ltd 450 pp.
    [14] Winchester J.A., and Floyd P.A (1977) Geochemical discrimination of different magma series and theirdifferentiation products using immobile elements. Chemical Geology 20 325–342.
    [15] Peccerillo A., Taylor S.R (1976) Geochemistry of Eocene calc-alkaline volcanic rocks from the Kastamonu area. Northern Turkey. Contributions to Mineralogy and Petrology 58(1) 63-81.
    [16] Mackenzie D.E., Chappell B.W (1972) Shoshonitic and calc-alkaline lavas from the Highlands of Papua New Guinea. Contrib to Mineral Petrol. 35 50–62.
    [17] Pearce J.A (1982) Trace element characteristics of lavas from destructive plate boundaries. In: Thorpe, R.S. (ed.) Andesites: Orogenic Andesites and Related Rocks. Jon Wiley and Sons New York 525-548.
    [18] Pearce J.A (1996) A user’s guide to basalt discrimination diagrams. In: Wyman D.A. (ed.), Trace Element Geochemistry of Volcanic Rocks: Applications for Massive Sulphide Exploration. GeologicalAssociation of Canada. Short Course Notes 12 79–113.
    [19] Pearce, J.A (1983) The role of sub-continental lithospere in magma genesis at destructive plate margins. In: Hawkesworth, C.J., Norry, M.J. (eds.), Continental Basalts and Mantle Xenoliths, Shiva, Nantwhich, 230–249.
    [20] Winchester, J.A., and Floyd, P.A (1977) Geochemical discrimination of different magma series and their differentiation products using immobile elements. Chemical Geology, 20, 325–342.
    [21] Nakamura E., Campbell I. H., McCulloch M. T., Sun S. S (1989) GeochemicalGeodynamics in a back arc region around the Sea of Japan: implications for the genesis of alkaline basalts in Japan, Korea and China. Journal of Geophysical Research, 94 4634-4654.
    [22] Winter J.D (2001) An Introduction to Igneous and Metamorphic Petrology. Prentice Hall 697.
    [23] Krauskopf K.P, and Bird D (1996) KIntroduction to geochemistry. Mc Graw Hill,pp 788.
    [24] Ewart A (1982) The mineralogy and petrology of Tertiary-Recent orogenic volcanic rocks: with special reference to the andesitic-basaltic compositional range. Andesites: Orogenic Andesites and Related Rocks 7, pp 25-98.
    [25] Sun S. -s., McDonough W. F (1989) Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts. implications for mantlecomposition and processes. Geol Soc London Spec Publ doi:10.1144/GSL.SP 042. 01-19.
    [26] Aldanmaz E., Pearce J.A., Thirlwall M.F., Mitchell J. G (2000) Petrogenetic evolution of late Cenozoi post-collision volcanism in western Anatolia. Turkey Journal of Volcanology and Geothermal Research 102 67-95.
    [27] Ramos V. A., Kay S. M (1992) Southern Patagonian plateau basalts and deformation: back arc testimony of ridge collisions. In: Oliver R. A., (eds) Andean Geodynamics Tectonophysics, 205 261-282.
    [28] McKenzie D., O’Nions R. K (1991) Partial melt distribution from inversion of rare earth element concentrations. Journal of Petrology 32 1021-1091.
    [29] Machado A., Lima E.F., Chemale F., Morata D., Oteiza O., Almeida D.P.M., Figueiredo A.M.G., Alexandre F.M. and Urrutia J.L (2005) Geochemistry constraints of Mesozoic–Cenozoic calc-alkaline magmatism in the South Shetland arc, Antarctica. Journal of South American Earth Sciences 18(3) 407-425.
    [30] Pearce J. A., & Norry M. J (1979) Petrogenetic implications of Ti, Zr, Y, and Nb variations in volcanic rocks. Contributions to mineralogy and petrology 69(1) 33-47.
    [31] Thieblemont D., Tegyey M (1994) Une discrimination geochimique des roches differenciees temoni de la diversite d origine et de situation tectonique des magmas calco-alcalins. Comptes Rendus Academic Sciences, 319 87-94.
    [32] Pearce J.A., Cann J.R (1973) Tectonic setting of basic volcanic rocks determined using trace element analyses. Earth and Planetary Science Letters 19(2) (1994) 290-300.
    [33] قادری، پ.، (1395)، پترولوژی بازالت¬های جوان مناطق کوه سیاه و طهمورث، جنوب بیجار – کردستان. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پایان¬نامه کارشناسی ارشد.
    [34] Azizi, H. and Moinevaziri, H (2009) Review of the tectonic setting of Cretaceous to Quaternary volcanism in northwestern Iran. Journal of Geodynamics47(4), pp.167- 179.
  •   کلمات کلیدی به فارسی : پترولوژی، ژئوشیمی، پلیوکواترنر، سنگهای ولکانیکی، میاندوآب.
  •   چکیده مقاله به انگلیسی : The studied area is located in the west of Miandoab 1:100000 map, located in West Azarbaijan province, and in terms of geological structure, it is a part of the Sanandaj-Sirjan structural zone. The phenocrysts of these rocks include olivine, clinopyroxene, and plagioclase crystals, which are generally located in a glassy context with the combination of titanomagnetite and titanaugeite. These metaaluminum rocks show a combination of basalt to alkali basalt and thrachy basalt, and in terms of series, they have an alkaline and shoshonite nature, also in the diagrams for determining the tectonic environment, intraplate environments with their genesis and expansion Is consistent. Based on geochemical studies, the rate of partial melting for the studied rocks is about 1-5% and the melting event was carried out in the range of garnet-spinel lherzolite. These rocks were created as a result of partial melting of an enriched mantle wedge above the subduction zone, related to the subduction of the Neotethys slope under the Sanandaj-Sirjan zone and in an intraplate environment (WPB). The performance of deep faults has evolved. The rocks of the studied area show enrichment of LREE and LILE elements and depletion of HREE and HFSE elements in the patterns of rare earth elements normalized to chondrite. The enrichment of LREE compared to HREE is due to reasons such as crustal contamination, low degree of partial crystallization, inconsistent accumulation of phenocrysts, and also the depth of partial melting in these basalts.
  •   کلمات کلیدی به انگلیسی : petrology, geochemistry, Plioquaternary, volcanic rocks, Meandoab
  •  صفحات : 43-57
  •   دانلود فایل ( 2.90 MB )